Kerriefrikkadelle
1 kg maer beesmaalvleis
1 ui, gerasper
1 wortel, geskraap en fyn gerasper
10 ml sout
3 ml swartpeper
3 ml steak-en-chop speserymengsel
3 ml gemaalde koljander
15 ml Worcestersous
2 Weet-bix ontbytbeskuitjies, fyngedruk
125 ml melk
1 eier, geklits
Olie, vir braai

Kerriesous
30 ml botter
Halwe ui, fyn gekap
60 ml koekmeel
15 ml kerriepoeier
15 ml suiker
30 ml asyn
125 ml blatjang
500 ml water

Meng die maalvleis, uie en wortel saam. Voeg die sout, peper, speserye en Worcestersous by en meng deur. Week die Weet-bix in die melk tot sag en voeg by die vleismengsel saam met die eier. Meng goed en rol in bolletjies. Verhit die olie in ‘n swaarboompan en braai die frikkadelle daarin tot goudbruin. Skep uit op kombuispapier en hou eenkant terwyl jy die kerriesous voorberei.

Voorverhit die oond tto 180°C.

Vir die sous:
Verhit die botter en braai die uie daarin tot sag. Meng die meel, kerriepoeier en suiker met die asyn, blatjang en water tot glad en voeg dit by die uiemengsel. Verhit tot kookpunt en prut liggies vir ‘n paar minute. Pak die frikkadelle in ’n oondbak en giet die sous oor. Bak vir 30 minute tot die sous lekker dik en geurig is. Sit voor op rys en bedien met pampoentert. Lewer 8-10 porsies.

Pampoentert
750 ml fyngedrukte, gaar pampoen (goed droog gekook en nie waterig nie)
125 ml suiker
5 eiers, geklits
125 ml room
45 ml koekmeel
5 ml fyn kaneel
1 ml neutmuskaat
Fyn kaneel, om af te rond

Voorverhit die oond tot 190°C en smeer ’n taamlik groot, vlak oondbak met botter of spuit met kleefwerende kossproei. Meng die pampoenmoes, suiker, eiers en room goed saam. Sif die meel en speserye oor en meng goed (dit sal ’n baie slap mengsel wees). Giet die mengsel in die voorbereide oondbak en bak vir 40 minute tot ferm en goudbruin. Sprinkel fyn kaneel oor en sit voor as bykos. Lewer 8 porsies.

Appels
■ 6 appels van jou keuse, geskil, ontkern en in wiggies gesny
■ 60 ml gouestroop
■ 15 ml gesmelte botter
■ 5 ml vanieljegeursel

Beslag
■ 450 ml koekmeel
■ 10 ml bakpoeier
■ 250 ml ligbruinsuiker
■ 200 ml louwarm melk
■ 150 g botter, gesmelt
■ 2 eiers

Stroop
■ 125 ml gouestroop
■ 180 ml ligbruinsuiker
■ 180 ml kookwater
■ Sap van 1 lemoen of suurlemoen

Voorverhit die oond tot 180°C en smeer ’n bak van 30 cm met botter.

Kook die appelwiggies vir ’n paar minute in kookwater tot halfgaar, dreineer en druk droog. Pak die appelringe in die oondbak. Meng die gouestroop, botter en vanieljegeursel en gooi oor die appels. Laat staan eenkant. Meng die koekmeel, bakpoeier en suiker in ’n mengbak.

Klits die melk, botter en eiers saam en voeg by die droë bestanddele. Klits tot ’n dik, gladde beslag. Giet oor die appels in die bak. Roer die bestanddele vir die stroop saam tot die suiker opgelos is en giet oor die poedingbeslag. Bak vir 35 minute tot diep goudbruin en die karamelsous teen die kante borrel. Sit voor met roomys, vla of room. Lewer 12 porsies.

Ek hou daarvan om die vleis eers vooraf in ’n aromatiese aftreksel gaar te prut en dit daarna teen ’n hoë temperatuur in die oond te rooster tot die vel krakerig en bros is. Ek gebruik weer eens appels in die gaarmaakproses – net omdat die twee so baie van mekaar hou.

■ 1 heel ontbeende varklies, met vel

Aftreksel
■ 2 kaneelstokke
■ 2 repe lemoenskil
■ 2 heel steranys
■ 45 ml sojasous
■ 45 ml heuning
■ 10 ml heel swartpeperkorrels
■ 4 heel wonderpeperkorrels
■ Hand vol vars tiemie
■ 4 knoffelhuisies
■ 10 ml seesout
■ 2 liter water
■ Witasyn en sout
■ 4 Granny Smith-appels, gehalveer
■ Hand vol vars tiemie

Gebruik ’n vlymskerp mes om vlak insnydings, kruis en dwars, oor die vel van die vark te maak. Sit die varklies in ’n groot kastrol en voeg die res van die bestanddele vir die aftreksel by.

Verhit tot kookpunt, bedek die kastrol en prut die vleis oor lae hitte vir ongeveer 1 ½ uur, of tot sag. Haal die vleis uit die aftreksel en laat dit op ’n draadrak staan om droog te word en af te koel.

Voorverhit die oond tot 200°C. Gebruik ’n skoon lap en vryf die vel van die vark goed in met asyn. Vryf daarna ’n hand vol sout oor die vel. Vryf die sout goed in, ook in die gleufies van die insnydings.

Smeer ’n oondbak liggies met ’n bietjie olie en pak die appels (met die gesnyde kante na onder, sodat dit stewig staan) in die bak. Sprinkel die tiemie bo-oor. Laat lê die varklies op die appels en tiemie met die velkant na bo.

Oondrooster vir ongeveer 30 minute, tot die vel bros, opgepof en krakerig is. Laat die varklies vir ’n paar minute rus, sny en sit saam met die gebakte appels voor. Lewer 8 porsies.

Kombuiswenk
Maak ’n lekker sous om by die vark voor te sit deur ’n koppie van die aftreksel waarin die vleis gaargemaak is, vinnig af te kook tot dit met die helfte ingedamp is. Voeg ’n skeut room, ’n bietjie heelkorrelmosterd en ’n lepel heuning by en geur met sout en peper.

My eerste keuse vir hierdie viskoekies is liggerookte forel, maar gedurende die laaste rukkie van herfs en in die winter, wanneer dit snoektyd is, gebruik ek altyd snoek.

Buite seisoen, of as forel aan die duur kant is vir jou, kan jy enige ferm witvis van jou keuse gebruik, solank die vis op die volhoubare (groen) lys is. Die vars appelslaai komplementeer die viskoekies baie goed, ongeag watter soort vis jy gebruik.

■ 3 aartappels, geskil en in klein blokkies gesny
■ Ongeveer 700 g gaar of gerookte forel of snoek (jy kan ook stokvis of tuna gebruik)
■ Sout en vars gemaalde swartpeper na smaak
■ 10 ml gekapte, vars dille
■ 10 ml gekapte, vars pietersielie
■ 2 eiers, liggies geklits
■ Sap en fyngerasperde skil van ’n halwe suurlemoen
■ Mieliemeel, om te bestuif
■ Olie, vir braai

Appelslaai
■ 4-5 appels, ontkern en dun gesny
■ 125 ml dun gesnyde vinkel
■ 3 agurkies, dun gesny
■ 125 ml suurroom
■ 125 ml karringmelk
■ 80 ml rooiwynasyn
■ 5 ml fyn gekapte dille
■ Sout en swartpeper na smaak

Viskoekies:
Kook die aartappelblokkies in soutwater tot sag. Dreineer goed. Druk aartappels fyn (die fynaartappels moet styf en droog wees) en meng dit met die vis. Geur met sout en peper na smaak. Voeg die dille, pietersielie en eiers by, geur met suurlemoensap en -skil en meng deur.

Vorm sowat 12 viskoekies met die palm van jou hand, of gebruik ’n koekiedrukker en plaas op ’n skinkbord met ’n lagie mieliemeel. Draai die koekies om en rol die kante ook in mieliemeel. Verkoel vir 15 minute om dit ferm te maak sodat dit nie breek tydens gaarmaak nie.

Verhit olie in ’n pan en braai die viskoekies, ’n paar op ’n slag, tot bruin aan die onderkante. Draai dit met ’n eierspaan om en braai ook aan die ander kant tot goudbruin. Sit voor met suurlemoenwiggies en die appelslaai.

Appelslaai:
Meng die appels, vinkel en agurkies saam. Klits die suurroom, karringmelk, asyn, dille, sout en peper saam en giet oor die slaaibestanddele. Meng liggies deur. Sit dadelik voor met die viskoekies. Lewer 6 porsies (2 viskoekies per persoon).

Kombuiswenk
Ek hou daarvan om ’n kombinasie van groen en rooi appels vir die slaai te gebruik. Die suur en die soet geure werk goed saam.

Melktertpannekoek met kersiesous

Dié pannekoeke van Gwynet is een van die Constantiapadstal se topverkoper-soetgoed.

Kersiesous
500 ml ontpitte kersies
250 ml suiker
250 ml water
15 ml vlapoeier
Koue water
1 ml vanieljegeursel

Melktertvulsel
1 liter melk
30 ml botter
1 kaneelstok
75 ml mielieblom
75 ml koekmeel
125 ml koue melk
3 ekstragroot eiers
200 ml suiker
5 ml vanieljegeursel

12-16 vars gebakte pannekoeke

Kersiesous:
Verhit die kersies, suiker en water stadig saam tot kookpunt. Prut vir ongeveer 20 minute, maar moenie die kersies te lank kook sodat dit pap word nie. Maak die vlapoeier met ’n bietjie koue water aan en roer dit by die sous. Prut tot verdik en deurgekook. Verwyder van die hitte en roer die vanieljegeursel by.

Melktertvulsel:
Verhit die melk, botter en kaneelstok in ’n kastrol tot kookpunt. Meng die mielieblom, meel en koue melk saam tot glad. Voeg ’n bietjie van die warm melkmengsel by die mielieblommengsel en roer tot glad. Giet dan alles terug in die kastrol by die res van die melk en verhit, terwyl geroer word, tot kookpunt.

Prut vir 1 minuut, terwyl aanhoudend geroer word. Klits die eiers en suiker saam en voeg dit in ’n dun straaltjie by die melktertpap terwyl aanhoudend geroer word. Prut, terwyl jy roer, tot verdik en gaar. Verwyder van die hitte en roer die vanieljegeursel by. Vul die pannekoek met die melktertvulsel en vou dit toe. Skep ‘n ruim lepel van die kersiesous oor en sit voor. Lewer 6-8 porsies.

Kersiepasteitjies

Deeg
125 g sagte botter
30 ml strooisuiker
30 ml olie
1 ekstragroot eier, geklits
500 ml koekmeel
10 ml bakpoeier
3 ml sout

Kersievulsel
500 ml vars kersies, ontpit en gesnipper
250 ml suiker
250 ml water
2 appels, geskil en ontkern en in stukke gesny
20 ml vlapoeier
5 ml vanieljegeursel

Deeg:
Smeer 8-10 individuele losboom tertpannetjies met botter of spuit met kleefwerende kossproei. Verroom die botter en suiker goed saam tot lig en donsig. Voeg die olie en eiers by en klits goed. Sif die koekmeel en bakpoeier bo-oor en knie liggies tot ‘n sagte deeg. Verdeel die deeg in twee derdes en een derde. Verkoel die kleiner stuk deeg.

Verdeel die groter stuk deeg in 8-10 stukke en druk dit egalig op die boom en teen die kante van elke gesmeerde pannetjie vas. Verkoel terwyl die vulsel voorberei word.

Vulsel:
Verhit die kersies, suiker, water en appels oor lae hitte tot die suiker opgelos is. Verhit tot kookpunt en prut vir ongeveer 25 minute, tot die vrugte sag, maar nie pap gekook is nie. Laat die vulsel afkoel tot kamertemperatuur.

Voorverhit die oond tot 180°C. Haal die uitgevoerde tertpannetjies uit die yskas en skep die kersievulsel in die rou tertkorse. Haal die kleiner stuk deeg ook uit die yskas en rasper die deeg grof bo-oor die kersievulsel.

Bak vir ongeveer 25 minute, tot die goudbruin en bros. Laat afkoel, keer die tertjies uit en sif versiersuiker oor net voor dit opgedien word. Lewer 8-10 porsies.

Haar heerlike hoenderpasteiresep is van haar ouma Diets na haar ma, Dolla, oorgedra, vertel Nelmari Spilsbury.

Vulsel
■ 1,2 kg hoenderstukke
■ 7 heel kruienaeltjies
■ 2 hoenderaftrekselblokkies
■ 500 ml kookwater
■ Sout en vars gemaalde swartpeper
■ 1 ui, fyn gekap
■ 125 g sampioene, fyn gesnipper
■ 125 g gerookte ham, fyn gekap
■ 15 ml olie of botter
■ 250 ml room
■ 125 g sampioensoppoeier

Deeg
■ 1 rol (400 g) skilferkorsdeeg
■ 1 eiergeel
■ 45 ml melk

Sit die hoenderstukke, naeltjies, aftrekselblokkies, kookwater en sout en peper na smaak in ’n kastrol en verhit tot kookpunt.Kook tot die hoender só sag is dat dit van die bene begin afval. Verwyder die hoender uit die kastrol en laat afkoel.

Skep die kruienaeltjies uit die aftreksel waarin die hoender gekook is en sit die kastrol met aftreksel eenkant om ook effens af te koel. Haal die hoenderporsies se vel af en haal alle bene uit. Sny die hoender fyn en hou eenkant. Braai die ui, sampioene en ham in ’n bietjie olie of botter in ’n kastrol tot gaar.

Voeg die room, sampioensoppoeier en hoenderaftreksel (uit die kastrol) by en laat deurkook. Voeg die hoender by en skep die mengsel in ’n gesmeerde middelslag-oondbak. Laat dit nou heeltemal afkoel tot kamertemperatuur.

Voorverhit die oond tot 200°C. Rol die skilferkorsdeeg uit en bedek die vulsel daarmee. Klits die eiergeel en melk saam en verf die deeg daarmee. Bak die pastei vir ongeveer 25 minute tot goudbruin en deurwarm. Sit voor met slaai of rys en groente. Lewer 6-8 porsies.

Harrismith
Stewart Spilsbury het op hoërskool sommer in sy ouers se motorhuis op Harrismith met sowat 500 hoenders begin boer. Ná skool het hy die boerdery heeltyds aangepak en vandag verskaf hy sowat 50 000 lewende hoenders per week aan die Phuthaditjhaba-gemeenskap.

“Die hoenders is nie in hokkies nie en kan rondhardloop. Jy kan sommer die verskil proe, want ’n gelukkige dier lewer ’n lekker produk,” vertel sy vrou, Nelmari. Sy het ’n slag- en verwerkingskamer ingerig en sy slag sowat honderd hoenders per maand, wat sy in die omgewing verkoop.

■ 2 kg beesskenkel
■ 2 uie, gekap
■ 4-6 knoffelhuisies, fyn gedruk
■ 5 ml gekapte, vars brandrissie
■ Olyfolie
■ 500 ml water
■ 100 ml tamatiepasta
■ 250 ml karringmelk
■ 250 ml rooiwyn
■ 1 blik (410 g) gekapte tamaties
■ 1 1/2 beesvleisaftrekselblokkies, gekrummel
■ 1 lourierblaar
■ Sout en peper na smaak
■ Halwe pakkie beesstertsoppoeier

Sit die skenkelvleis in ’n oondbak en verbruin in ’n warm oond. Skep die vleis in ’n groot, oondvaste swaarboomkastrol uit en hou eenkant. Gooi die uie, knoffel en brandrissie saam met die vleissouse wat in die oondbak agtergebly het, en ’n bietjie olyfolie in ’n pan.

Braai tot sag en voeg alles by die vleis. Voeg die water, tamatiepasta, karringmelk, rooiwyn, ingemaakte tamaties, aftrekselblokkies en lourierblaar by. Geur met sout en peper. Verhit tot kookpunt en bedek die kastrol.

Verlaag die hitte en prut vir ongeveer 4-5 uur tot die vleis só sag is dat dit van die bene afval. Skep die bene uit en verdik die osso buco met ’n bietjie beesstertsoppoeier (net as dit nodig is). Sit voor op polenta, kapokaartappels, rys of koeskoes. Lewer 6 porsies.

Arlington
Brian Angus van die plaas Woodview buite Arlington is die grootste Wagyuboer in Afrika. Wat Wagyubeesvleis so besonders maak, is die tussenspiervet wat soos dun, wit aartjies deur die vleis versprei is. Dit staan bekend as marmering en verseker sagte, sappige vleis propvol geur. “Dis die kaviaar van beesvleis,” vertel Brian.

Brian se vrou, Maria, is ’n uitsonderlike kok. Sy is van Amerikaans-Italiaanse afkoms en is veral lief om geregte, soos carpaccio en osso buco, met Wagyubeesvleis te maak.

Antoinette Roos, die eienaar, het dit uit vyf verlate plaaswerkershuisies opgebou tot die padstal op steroïde wat dit vandag is – eintlik ’n winkelsentrum in die kleine.

Die middelpunt is haar restaurant en geskenkwinkel. By The Cabin word ektragroot skons voorgesit met botter, kaas, biltong en nastergalkonfyt – so lekker en vullend, dis ’n ete op sy eie!

■ 250 g sagte botter
■ 2 ekstragroot eiers
■ 30 ml suiker
■ 500 ml koekmeel
■ Knippie sout
■ 5 ml bakpoeier
■ 125 ml fyngerasperde kaas
■ 250 ml melk

Voorverhit die oond tot 180°C en smeer ’n muffinpan met ses ekstragroot holtes liggies met olie of spuit met kleefwerende kossproei.

Klits die botter, eiers en suiker goed saam. Meng die meel, sout, bakpoeier en kaas in ’n mengbak. Voeg die melk en die bottermengsel om die beurt by die droë bestanddele, terwyl jy dit met ’n paletmes insny, tot ’n baie sagte deeg vorm. (Wees versigtig om nie die mengsel te veel te meng nie.)

Skep die deeg in die pan en bak vir 30-35 minute tot uitgerys, goudbruin en deurgaar. Sit louwarm of teen kamertemperatuur voor. Lewer 6 ekstragroot skons.

Dit word eenvoudig gegeur, wat net weer bewys hoe belangrik gehalte is. As jy goeie vleis met respek behandel, het jy nie veel meer as sout en peper nodig om koningskos te maak nie.

Vleis
■ 1 groot lamsblad
■ Olyfolie
■ Sout en vars gemaalde swartpeper
■ Mosterdpoeier na smaak

Burgers
■ 10-12 vars gebakte roosterkoeke
■ Botter, vir smeer
■ 300 g blaarslaai
■ 500 ml tuisgemaakte tamatie-en-uiesalsa
■ Gepiekelde agurkies en suurroom, om mee voor te sit

Smeer die blad met olyfolie en geur oraloor met sout, swartpeper en mosterdpoeier. Plaas in ’n ketelbraai en braai vir 1½ uur oor onregstreekse kole.

Die vleis is reg as die vetlagie bo-op die blad krakerig bros en die vleis só sag is dat dit van die bladbeen afgetrek kan word. Sny die vleis in dun skywe.

Smeer die roosterkoeke met botter en maak burgers met blaarslaai, vleis, tamatie-en-uiesalsa en gepiekelde agurkies. Rond af met ’n skeppie suurroom en sit warm voor. Lewer 10-12 porsies.

Lekkernye op Lambertina
Die Benders – met 11 broers en susters – is ’n groot en gelukkige gesin van Clocolan met koesterende kostradisies. Hul dae het begin met ’n stewige Vrystaatse ontbyt. Weeksdae was vir rooivleis en Sondae vir hoender.

Om drie keer per dag vir so ’n groot gesin kos te maak, kon nie ’n grap gewees het nie. Ma Renette het egter nie net haar kinders se mae gevul nie, sy het by hulle ’n lewenslange waardering vir lekker kos gekweek. Op elke kind se verjaardag het Renette spesiaal een van haar bekende koeke gebak. Só is hul liefde vir uitstekende kos gekweek.

Vandag boer twee van die sibbe, Chris en Barbara, op die familieplaas, Lambertina, en hulle dra met trots die kostradisies van hul kinderdae voort.

Geposjeerde pere in sjokolade met okkerneutroom

Pere
■ 1,5 liter water
■ 250 ml strooisuiker
■ Fyngerasperde skil en sap van 1 suurlemoen
■ 1 vanieljepeul, saadjies uitgeskraap
■ 8 ryp, maar ferm pere

Sous
■ 315 g sjokolade, in klein stukkies gebreek

Verhit die water in ’n diep kastrol met ’n omtrek van 23 cm. Voeg die suiker, suurlemoenskil en -sap en die
saadjies van die vanieljepeul by.

Verhit oor lae hitte, terwyl geroer word tot die suiker opgelos het. Verhit dan verder tot kookpunt. Skil die pere met ’n groenteskiller, maar hou die steeltjies aan. Sny ’n dun skyfie aan die onderkant van elke peer af (sodat dit regop kan staan) en skep die pitte versigtig uit met ’n spanspeklepel.

Pak die pere in die kokende stroop (laat die pere regop staan). Bedek en prut vir ongeveer 45 minute, of tot die pere sag is, maar nie pap nie. Laat die pere in die stroop afkoel.

Smelt die sjokolade stadig oor lae hitte tot glad en glansend. Dreineer die pere en doop die onderste helfte in die warm sjokolade. Plaas die pere op ’n opdienbord en versier met eetbare goue strooisel, indien verkies. Sit voor met okkerneutroom (resep hier onder) en ’n skeppie goeie vanieljeroomys. Lewer 8 porsies.

Okkerneutroom:
Rooster 400 g okkerneute in ’n warm oond tot goudbruin. Sit die neute in ’n voedselverwerker en pols tot ’n pasta. Voeg die okkerneutpasta by 500 g mascarpone en klits dit goed deur terwyl jy 125 ml lemoensap, ’n bietjie vars lemoenskil en suiker na smaak byvoeg.

Beslag
■ 125 g sagte margarien of botter
■ 375 ml suiker
■ 2 groot eiers
■ 500 ml koekmeel
■ 3 ml bakpoeier
■ 4 ml koeksoda
■ 3 ml sout
■ 4 ml vanieljegeursel
■ 60 ml karringmelk
■ 250 ml fyngedrukte piesang

Versiersel
■ 90 ml sagte margarien of botter
■ 90 ml kondensmelk
■ 5 ml vanieljegeursel
■ 5 ml vars suurlemoensap
■ Gekapte pekanneute en gekrummelde pralien, om af te rond

Voorverhit die oond tot 180°C en smeer twee panne van 20 cm goed. Voer die panne uit met bakpapier en smeer weer.

Beslag:
Verroom die margarien (of botter) en suiker goed saam tot lig en donsig. Klits die eiers een vir een by.

Sif die droë bestanddele oor en voeg die vanieljegeursel, karringmelk en fyngedrukte piesang by. Meng goed en verdeel tussen die panne. Bak vir 30 minute tot uitgerys en deurgaar.

Laat die koeke vir ’n paar minute in die panne afkoel en keer dan op draadrakke uit om verder af te koel.

Versiersel:
Klits die margarien (of botter) en kondensmelk saam styf. Voeg die vanieljegeursel en suurlemoensap by en klits goed. Sny elke koeklaag middeldeur om twee dunner lae te maak.

Smeer ’n lagie van die versiersel op elke laag. Stapel die lae opmekaar en versier bo-op met die orige versiersel. Sprinkel die pekanneute en pralien oor. Lewer 1 groot koek (14-16 porsies).

Lekkernye op Lambertina
Die Benders – met 11 broers en susters – is ’n groot en gelukkige gesin van Clocolan met koesterende kostradisies. Hul dae het begin met ’n stewige Vrystaatse ontbyt. Weeksdae was vir rooivleis en Sondae vir hoender.

Om drie keer per dag vir so ’n groot gesin kos te maak, kon nie ’n grap gewees het nie. Ma Renette het egter nie net haar kinders se mae gevul nie, sy het by hulle ’n lewenslange waardering vir lekker kos gekweek. Op elke kind se verjaardag het Renette spesiaal een van haar bekende koeke gebak. Só is hul liefde vir uitstekende kos gekweek.

Vandag boer twee van die sibbe, Chris en Barbara, op die familieplaas, Lambertina, en hulle dra met trots die kostradisies van hul kinderdae voort.

Hierdie besonderse pampoenpoffertjies is lig en deurdrenk met stroop. Daleen gebruik graag boerpampoen, maar jy kan ook botterskorsie gebruik.

Poffertjies
■ 750 ml gaar pampoen, fyn gedruk
■ 2 ekstragroot eiers
■ 5 ml sout
■ 500 ml bruismeel
■ 15 ml bakpoeier
■ Ongeveer 500 ml olie, vir braai

Stroop
■ 500 ml suiker
■ 250 ml water
■ 125 ml melk
■ 30 ml botter
■ Knippie sout
■ 30 ml karamelgeursel
■ 10 ml vlapoeier, opgelos in ’n bietjie melk

Poffertjies:
Klop die pampoenmoes, eiers en sout saam. Voeg die bruismeel en bakpoeier by en meng tot ’n gladde beslag vorm. Verhit die olie in ’n pan en braai teelepels vol van die mengsel in die warm olie tot deurgaar en ligbruin. Skep uit met ’n gaatjieslepel en dreineer op kombuispapier.

Stroop:
Verhit die suiker, water, melk, botter en sout saam tot kookpunt. Voeg die geursel by en verdik die stroop effens met ’n bietjie van die vlapoeiermengsel, indien verkies.

Skep die poffertjies in lotte in die stroop en laat dit toe om oor lae hitte daarin te week tot die poffertjies vol stroop gesuig is. Skep die poffertjies uit in ’n opdienbak en giet alle oorblywende stroop oor. Sit dit warm voor. Lewer 6 porsies.

Die bedrywige Bonnie Ackerman is boer, vrou en ma, maar ken ook haar storie agter die kospotte. Haar lamsvleisgeregte laat gereeld haar gesin en gaste hul lippe aflek.

Kerrielamstjops
■ 8 groot lamslendetjops
■ Sout en vars gemaalde swartpeper
■ Olie, vir braai

Kerriesous
■ 2 groot uie, fyn gekap
■ 2 knoffelhuisies, fyn gekap
■ 5 ml gerasperde, vars gemmer
■ 30 ml vleismasala
■ 6 lourierblare
■ 5 ml mosterdsaad
■ 1 groot kaneelstok
■ 30 ml vinkelsaad
■ 60 ml tamatiepasta
■ 5 ml brandrissiesous
■ 125 ml water
■ Sout, witpeper en swartpeper na smaak.

Voorverhit die oond tot 180°C. Geur die tjops goed met sout en peper. Verhit olie in ’n swaarboompan en braai die tjops daarin tot goudbruin. Skep uit en hou eenkant.

Braai die ui, knoffel en gemmer in dieselfde pan tot sag. Voeg die masala, lourierblare, mosterdsaad, kaneelstok en vinkelsaad by en braai tot geurig. Voeg die tamatiepasta en brandrissiesous by, asook 125 ml water. Verhit tot kookpunt en prut vir 2-3 minute.

Geur na smaak met sout, witpeper en swartpeper. Pak die tjops in ’n enkellaag in ’n oondbak en giet die kerriesous oor. Bedek die oondbak dig en bak vir 1 uur tot die tjops sag is. Sit voor op basmatirys met groente van jou keuse. Lewer 8 porsies.

Ewe tuis in skaapkraal en kombuis
Die plaas Omdraai, op die Lesotho-grens naby Ficksburg, is al 50 jaar in Bonnie Ackerman se familie. Bonnie boer sedert 2005 self op Omdraai. “Ek het eers met melkbeeste geboer, maar opgehou toe die melkprys so begin verswak het.

“Ons boer nou met ’n Rooi Poenskop-stoetery, Vleismerino’s en Merino-landskape,” vertel dié raakvat-vrou. Al gooi sy wal oor haar kookvernuf, vertel haar kinders en man van die heerlike oondgebraaide lamsboud, herderspastei en die lekker slaaie wat sy in haar plaaskombuis optower.

Ook wanneer daar troues en onthale op Omdraai gehou word, hanteer Bonnie die spyseniering self en kook dan vir tot 300 gaste. Dan maak Bonnie graag die soort kos wat eie is aan die kontrei – watertand-plaaskos.

Die Oos-Vrystaat is aspersiewêreld, maar ook vleiswêreld. Maretha de Kock het die wors opgerol in ’n pan gaargemaak en die spiraal net so in die tertkors gesit – vandaar die mooi patroon wanneer die quiche gesny word.

Kors
■ 75 g sagte botter
■ 1 eier
■ Hand vol gerasperde, beleë cheddarkaas
■ 250 ml koekmeel
■ 2 ml bakpoeier
■ 1 ml elk sout, rooipeper en paprika

Vulsel
■ Ongeveer 500 g dun lamswors, opgerol en liggies gaargemaak
■ 1 ui, gekap
■ Olyfolie
■ Skeut balsamiese asyn
■ 1 wiel fetakaas, grof gekrummel (of 180 ml gerasperde cheddarkaas)
■ Ongeveer 12 groen aspersies
■ 3 ekstragroot eiers
■ 250 ml room
■ Sout en vars gemaalde swartpeper

Kors:
Verwerk ál die bestanddele saam tot ’n stywe, maar hanteerbare deeg. Druk die deeg in ’n gesmeerde losboomtertbord van 24 cm vas. Verkoel vir minstens 2 uur of oornag.

Vulsel:
Voorverhit die oond tot 180°C. As die wors in ’n pan gaargemaak is, braai die ui in dieselfde pan tot sag. Braai andersins die ui in ’n bietjie olyfolie in ’n pan tot sag. Voeg ’n skeut balsamiese asyn by, kook deur en laat effens afkoel.

Sit die liggaar worsspiraal in die voorbereide kors. Skep die uie oor en versprei egalig. Sprinkel die kaas oor en rangskik die aspersies in ’n mooi patroon bo-op. Klits die eiers en room saam en geur met sout en peper.

Giet die eiervla oor die vulsel en laat dit goed tussen die vulselbestanddele deurloop. Bak vir ongeveer 40 minute tot goudbruin en gestol. Laat effens afkoel en sit voor met slaai. Lewer 8 porsies.

Clarens
Stephan en Maretha de Kock boer met Meatmasterskape, Bonsmarabeeste en wild op die plaas Dunelm, tussen Clarens en Fouriesburg. Hulle het ook die ou melkstal – met ’n formele hoeksteen gedateer 1908 – in ’n kapel omskep en ’n onthaalplek en verskeie gastehuisies gebou.

Ertjiesop word tradisioneel met gerookte varkskenkel (ham hock) gemaak. Maar beesskenkel (shin) is ’n uiters geurige en bekostigbare snit en ’n uitstekende afwisseling.

■ 30 ml olie
■ 750 g beesskenkelstukke
■ 2 uie, grof gekap
■ Water
■ 1 pakkie (500 g) gedroogde ertjies
■ Sout en swartpeper na smaak
■ 30 ml fyngekapte, vars pietersielie

Verhit die olie in ’n groot soppot en braai die skenkels en uie saam daarin tot bruin. Voeg genoeg water by om die vleis te bedek en verhit tot kookpunt, maar moenie in hierdie stadium die sop met sout geur nie.

Prut 3 uur lank (vul die water gereeld aan sodat die vleis deurgaans met water bedek is) tot die vleis van die bene begin val. Skep die vleis uit en laat afkoel. Voeg die ertjies by die water in die kastrol en verhit tot kookpunt. Kook tot die ertjies sag is en begin breek.

Terwyl die ertjies kook, sny die skenkelvleis van die bene af en pluis dit grof. As daar enige murg in die skenkelbene oorgebly het, skep dit ook uit en voeg dit by die vleis. Wanneer die ertjies sag is, skep die gepluisde vleis (en murg) terug in die soppot.

Geur nou die sop mildelik met sout en peper. Kook die sop vir 30 minute deur en roer die pietersielie by. Sit warm voor met brood en botter. Lewer 10 porsies.

Kry nou jou nuwe Landbou Boerekos
Vir nóg lekker vleisgeregte (asook heerlike resepte met plaasprodukte, soos mieliemeel, melk, kaas, aspersies, appels en meer), koop sommer vandag nog jou eksemplaar van die jongste Landbou Boerekos. Net R47 bied vir jou 100+ smullekker resepte en hope lekkerleesstories oor die Oos-Vrystaat se mense. Jy gaan ver soek na beter waarde vir geld!

As jy sukkel om Boerekos by die winkels in jou omgewing in die hande te kry, stuur ’n e-pos aan die kosredakteur, Arina du Plessis, by aduplessis@landbou.com en ons sal werk maak daarvan.

Baie mense kla dat wildsboud droog is, maar as jy dit só gaarmaak, is dit altyd sag en sappig.

■ 1 middelslag-springbokboud, ontbeen en oopgevlek
■ 500 ml karringmelk
■ 15 ml geroosterde koljander
■ 15 ml gemaalde swartpeper
■ 45 ml olyfolie
■ 1 groot ui, in baie dun ringe gesny
■ 2 middelslag-aartappels, geskil en in baie dun skyfies gesny
■ 3 knoffelhuisies, fyn gekap
■ Sout en vars gemaalde swartpeper
■ 3 repe spekvleis, in stukkies gesny
■ 200 ml vleisaftreksel
■ 60 ml vrugteblatjang
■ Gemaalde koljander na smaak
■ 125 ml room

Sit die boud in ’n groot plastieksak. Meng die karringmelk, koljander en swartpeper en gooi dit oor die boud in die sak. Druk ál die lug uit die sak en verseël. Laat marineer die vleis in die yskas vir minstens 3 uur en tot 3 dae.

Voorverhit die oond tot 160°C. Gooi die olyfolie in ’n plat, vuurvaste swaarboompot en pak lagies ui, aartappel en knoffel daarop. Geur goed met sout en peper. Stop die boud oraloor met stukkies spekvleis en sit dit op die ui-en-aartappelbed neer.

Meng die aftreksel en blatjang en giet dit oor alles. Geur die vleis bo-op goed met sout en peper en sprinkel gemaalde koljander na smaak oor. Drup nog ’n bietjie olyfolie oor die vleis en bedek goed. Bak in die oond vir ongeveer 2-2½ uur of tot die vleis en groente sag en gaar is.

Laat rus vir 10 minute. Sny die vleis en pak dit op die sagte groentebed. Drup die room egalig oor, bedek en bak vir nog 30 minute tot die sous borrel. Lewer 6-8 porsies.

Met vyf mans in die huis kan ’n mens nie eintlik anders as om van kosmaak te hou nie! Maar vir Esperansza van der Walt van Rosendal is daar min dinge so lekker soos om te kook en bak en veral om te sien hoe die gaste aan haar tafel hul kos geniet. Haar gesin is versot op haar beesstertbredie, skaapskenkels en afval.

■ 30 ml olyfolie
■ 3 kg skaapskenkels, in skywe gesaag
■ 15 ml fyngekapte, vars roosmaryn
■ 2 uie, grof gekap
■ 15 ml roosmaryn-en-knoffel-geursout
■ 30 ml worcestersous
■ 30 ml balsamiese asyn
■ Vars gemaalde swartpeper na smaak
■ 250 ml rooiwyn
■ 500 ml Coca-Cola
■ 250 g babawortels
■ 1 botterskorsie, geskil en in blokkies gesny

Voorverhit die oond tot 160°C. Verhit die olyfolie in ’n groot pan en braai die skaapskenkels in lotte daarin bruin. Geur die vleis met vars roosmaryn terwyl jy braai. Skep die skenkelvleis uit die pan in ’n groot oondbak en hou eenkant.

Gebruik dieselfde pan waarin die skenkels gebraai is en braai die uie daarin tot goudbruin en sag. Voeg die geursout, worcestersous, balsamiese asyn, swartpeper, rooiwyn en Coca-Cola oor die gebraaide uie en verhit tot kookpunt. Laat prut vir ’n paar minute en gooi die sous oor die skenkels in die oondbak.

Bedek die bak met ’n styfpassende deksel (of ’n dubbele laag foelie) en bak vir sowat 3½ uur. Haal ná 2½ uur uit die oond en voeg die wortels en botterskorsie by. Meng liggies deur, bedek weer en sit die bak terug in die oond vir ’n verdere uur of tot die vleis baie sag en die groente gaar is. Sit voor op pap of rys. Lewer 10 porsies.

Die plaasnaam Mequatling is ’n Basothowoord wat “tuis in die berge” beteken. Die Barnards boer met Angusbeeste op hul pragtige familieplaas, omring deur natuurskoon en sandsteenkoppe.

Angus-bees-bourguignon
■ 15 ml olie
■ 220 g spekvleis, in blokkies gesny
■ 1,2 kg Angus-steak, in blokkies gesny
■ Sout en vars gemaalde swartpeper
■ 500 g babawortels
■ 2 uie
■ 2 knoffelhuisies, fyn gekap
■ 1 bottel (750 ml) goeie rooiwyn
■ 400 ml beesvleisaftreksel
■ 15 ml tamatiepasta
■ 2 takkies vars tiemie
■ 500 g heel salotte (of piekeluitjies), geskil
■ 60 ml ongesoute botter
■ 500 g heel sampioene

Voorverhit die oond tot 160°C. Verhit die olie in ’n groot swaarboomkastrol en braai die spek daarin tot dit begin verbruin. Skep uit en hou eenkant. Druk die vleisblokkies droog en geur goed met sout en peper. Braai die vleis in lotte in die olie bruin. Skep uit en hou eenkant.

Braai die wortels, uie en knoffel in dieselfde pot tot die uie sag is. Skep die vleis en spek terug in die pot en voeg die wyn en aftreksel by. Kook vinnig om die alkohol af te kook en voeg dan die tamatiepasta en tiemie by.

Bedek en sit die pot in die oond vir ongeveer 2 uur. Voeg die heel salotte ná die eerste uur by. Smelt die botter in ’n pan en braai die sampioene daarin tot dit net-net begin verbruin.

Voeg die sampioene by die vleis en bak vir ’n verdere 15 minute tot die vleis lekker sag is. Sit voor met plaasbrood of ’n aartappelgereg. Lewer 6 porsies.

Dié resep kom van Maria Angus van die plaas Woodview buite Arlington. Ons kon nie ophou eet hieraan nie.

■ 30 ml olie
■ 2 kg beesmaalvleis
■ 2 uie, gekap
■ Halwe soetrissie, gekap
■ 2 jalapeñorissies, fyn gekap
■ 1 rooi brandrissie, fyn gekap
■ 2 blikke (410 g elk) Mexikaanse styl gekapte tamaties
■ 1 blik (410 g) nierbone
■ 30 ml brandrissiepoeier
■ Tabascosous na smaak
■ 250 ml tamatiesap
■ Suurroom, avokado, gerasperde kaas en vars koljanderblare, om voor te sit
■ Mielieskyfies, om voor te sit (opsioneel)

Verhit die olie en braai die maalvleis in ’n groot swaarboompot bruin. Voeg die uie, soetrissie, jalapeñorissies en brandrissie by en braai tot sag.

Voeg die ingemaakte tamaties, nierbone, brandrissiepoeier, Tabascosous na smaak en tamatiesap by en prut tot dik en geurig. Sit voor met suurroom, avokado, gerasperde kaas en koljanderblare.

As jy wil, kan jy mielieskyfies daarby bedien. Lewer 10 porsies.

’n Mens eet met jou oë – en dit is veral waar vir kinders. Kos wat hul belangstelling prikkel en vir hulle mooi lyk, sal altyd voorkeur kry.

Jy hoef nie ure te spandeer om huiskos “kindervriendelik” voor te sit nie. ’n Eenvoudige garnering, soos hierdie monster-ogies van gevulde olywe op peuselstokkies, kan binne minute gemaak word.

Tunakoekies
■ 2 x 170 g-blikkies tuna, goed gedreineer
■ 1 ui, fyngerasper
■ 2 gaar aartappels, goed fyngedruk
■ 125 ml vars bruinbroodkrummels
■ 125 ml fyngerasperde mozzarellakaas
■ 1 eier, geklits
■ Sout, vars gemaalde swartpeper en suurlemoensap na smaak
■ Olie, vir braai

Burgers
■ 6 hamburgerrolletjies
■ Botter of mayonnaise, vir smeer
■ Blaarslaai
■ 2 tamaties, in dun skyfies gesny
■ 12 olywe met pimento gevul
■ 12 peuselstokkies

Meng die tuna, ui, aartappel, broodkrummels, kaas en eier goed saam. Geur met sout, peper en suurlemoensap. Sit die mengsel vir 15 minute in die yskas en vorm ses viskoekies. Verkoel tot benodig.

Smeer die broodrolletjies met botter of mayonnaise en sit ’n stukkie blaarslaai op elkeen. Braai nou die viskoekies in ’n klein bietjie olie tot goudbruin aan albei kante en deurgaar. Dreineer op kombuispapier en sit die viskoekies op die blaarslaai.

Sit twee skyfies tamatie op elke viskoekie en sit die ander helfte van die broodrolletjie bo-op. Druk ’n peuselstokkie in elke olyf en druk twee van die “monster-ogies” in elke burger. Sit die burgers voor met patatskyfies. Lewer 6 porsies.